مقدمه
در اکثر الگوریتمهای فراابتکاری زیرمجموعهای از راهحلها نمونهبرداری میشود چون فضا یا بعد مسئله آنقدر بزرگ است که نمیتوان آنها را به طور کامل برشمرد یا بهطور دیگری کاوش کرد. الگوریتم فراابتکاری ممکن است مفروضات نسبتاً کمی در مورد حل مسئله بهینه سازی داشته باشد و بنابراین ممکن است برای مسائل مختلف قابل استفاده باشد.
در مقایسه با الگوریتمهای بهینهسازی و روشهای تکراری، الگوریتم فراابتکاری تضمین نمیکند که بتوان یک راهحل بهینه سراسری را برای برخی از کلاسهای مسائل پیدا کرد. بسیاری از فراابتکاری ها نوعی از بهینه سازی تصادفی را اجرا می کنند، به طوری که راه حل یافت شده به مجموعه متغیرهای تصادفی تولید شده وابسته است. در بهینهسازی ترکیبی، با جستوجو در مجموعه بزرگی از راهحلهای امکانپذیر، فراابتکاری اغلب میتواند راهحلهای خوبی را با تلاش محاسباتی کمتر نسبت به الگوریتمهای بهینهسازی، روشهای تکراری یا اکتشافی ساده پیدا کند. در ادامه لیست الگوریتم های فرا ابتکاری آورده شده است.
فهرست الگوریتم های فرا ابتکاری
در این بخش لیست الگوریتم های فرا ابتکاری از ابتدا تاکنون را به نمایش خواهیم گذاشت و نوع دسته بندی این الگوریتمها همراه با سال انتشار و اگر فایلها یا آموزشهای مرتبطی اعم از مقاله آموزش فارسی، سورس کد متلب یا پایتون برای پیاده سازی و پاورپوینت آماده ویژه ارائه کلاسی در این زمینه وجود داشته باشد را برای شما عزیزان معرفی خواهیم کرد.
نام الگوریتم | اختصار | دسته بندی | مقاله | سال | آموزش | سورس | پاورپوینت |
الگوریتم شبیه ساز حرارتی Simulated Annealing |
SA | قوانین فیزیک | دانلود | ۱۹۸۳ | مقاله — |
متلب پایتون |
پاورپوینت |
الگوریتم جستجوی ممنوعه Tabu Search |
TS | همسایگی | دانلود دانلود |
۱۹۸۹ | مقاله — |
متلب — |
پاورپوینت |
الگوریتم ژنتیک Genetic Algorithm |
GA | تکاملی | دانلود | ۱۹۹۲ | مقاله فیلم |
متلب پایتون |
پاورپوینت |
الگوریتم تکاملی Evolutionary Algorithm |
EA | تکاملی | — | ۱۹۹۴ | — — |
— — |
— |
الگوریتم فرهنگی Cultural Algorithm |
CA | تکاملی | دانلود | ۱۹۹۴ | مقاله — |
— — |
— |
الگوریتم ازدحام ذرات Particle Swarm Optimization |
PSO | ازدحامی | دانلود | ۱۹۹۵ | مقاله فیلم |
متلب پایتون |
پاورپوینت |
الگوریتم تکاملی تفاضلی Differential Evolution |
DE | تکاملی | — | ۱۹۹۵ | مقاله — |
متلب — |
— |
الگوریتم جستجوی متغیر محلی Variable Neighborhood Search |
VNS | حرکتی | دانلود | ۱۹۹۷ | مقاله — |
— — |
— |
الگوریتم جستجوی محلی هدایت شده Guided Local Search |
GLS | حرکتی | دانلود | ۱۹۹۸ | — — |
— — |
— |
الگوریتم انتخاب کلونال Clonal Selection Algorithm |
CSA | تکاملی | — | ۲۰۰۰ | — — |
— — |
— |
الگوریتم جستجوی هارمونی Harmony Search |
HS | تکاملی | — | ۲۰۰۱ | مقاله — |
متلب پایتون |
پاورپوینت |
الگوریتم ممتیک Memetic Algorithm |
MA | تکاملی | — | ۲۰۰۲ | مقاله | — — |
— |
الگوریتم جستجوی محلی تکراری Iterative Local Search |
ILS | حرکتی | — | ۲۰۰۳ | — | — — |
— |
الگوریتم کلونی زنبور عسل Artificial Bee Colony |
ABC | هوش جمعی | — | ۲۰۰۵ | مقاله | متلب — |
پاورپوینت |
الگوریتم کلونی مورچگان Ant Colony Optimization |
ACO | هوش جمعی | — | ۲۰۰۶ | مقاله | متلب پایتون |
پاورپوینت |
الگوریتم روش بهینه سازی ازدحام ذرات Glowworm Swarm Optimization |
GSO | ازدحامی | — | ۲۰۰۶ | — | — — |
— |
الگوریتم جهش ترکیبی قورباغه Shuffled Frog Leaping Algorithm |
SFLA | هوش جمعی | — | ۲۰۰۶ | مقاله | متلب — |
— |
الگوریتم علف هرز مهاجم Invasive Weed Optimization |
IWO | زندگی گیاهان | — | ۲۰۰۶ | — | — — |
— |
الگوریتم رقابت استعماری Imperialistic Competitive Algorithm |
ICA | اجتماعی-سیاسی | — | ۲۰۰۷ | مقاله | متلب — |
— |
بهینه سازی مبتنی بر جغرافیای زیستی Biogeography Based Optimization |
BBO | اجتماعی-سیاسی | — | ۲۰۰۸ | — | متلب — |
— |
الگوریتم کرم شب تاب Firefly Algorithm |
FA | هوش جمعی | دانلود | ۲۰۰۸ | مقاله | متلب پایتون |
پاورپوینت |
الگوریتم چکه آبهای هوشمند Intelligent Water Drops |
IWD | ازدحامی | — | ۲۰۰۸ | — | — — |
— |
الگوریتم میمون Monkey Algorithm |
MA | هوش جمعی | — | ۲۰۰۸ | — | — — |
— |
الگوریتم جستجوی فاخته Cuckoo Search |
CS | هوش جمعی | — | ۲۰۰۹ | — | — پایتون |
پاورپوینت |
الگوریتم بهینه ساز جستجوی گروهی Group Search Optimizer |
GSO | ازدحامی | — | ۲۰۰۹ | — | — — |
— |
الگوریتم جستجوی گرانشی Gravitational Search Algorithm |
GSA | قوانین فیزیک | دانلود | ۲۰۰۹ | مقاله | متلب — |
پاورپوینت |
الگوریتم برش کلید Key Cutting Algorithm |
KCA | — | — | ۲۰۰۹ | — | — — |
— |
الگوریتم جستجوی شکار Hunting Search |
HS | ازدحامی | — | ۲۰۰۹ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی واکنش شیمیایی Chemical Reaction Optimization |
CRO | فیزیک/شیمی | — | ۲۰۰۹ | — | — — |
— |
الگوریتم خفاش Bat Algorithm |
BA | هوش جمعی | — | ۲۰۱۰ | مقاله | متلب پایتون |
پاورپوینت |
الگوریتم جستجوی سیستم شارژ شده Charged System Search |
CSS | فیزیک/شیمی | — | ۲۰۱۰ | — | — — |
— |
الگوریتم استراتژی عقاب Eagle Strategy |
ES | طبیعت | — | ۲۰۱۰ | — | — — |
— |
الگوریتم آتش بازی Fireworks Algorithm |
FWA | — | — | ۲۰۱۰ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی فاخته Cuckoo Optimization Algorithm |
COA | هوش جمعی | — | ۲۰۱۱ | — | — — |
— |
الگوریتم انتشار تصادفی جستجو Stochastic Diffusion Search |
SDS | — | — | ۲۰۱۱ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی مبتنی بر یادگیری و آموزش Teaching-Learning-Based Optimization |
TLBO | رفتار اجتماعی | دانلود | ۲۰۱۱ | مقاله فیلم |
متلب — |
پاورپوینت |
بهینه سازی کلونی مبتنی بر باکتری Bacterial Colony Optimization |
BCO | — | — | ۲۰۱۲ | — | — — |
— |
الگوریتم مگس میوه Fruit Fly Optimization |
FFO | — | — | ۲۰۱۲ | — | — — |
— |
الگوریتم گروه میگوها Krill Herd Algorithm |
KHA | هوش جمعی | — | ۲۰۱۲ | — | — — |
— |
بهینه سازی کوچ پرندگان مهاجر Migrating Birds Optimization |
MBO | ازدحامی | — | ۲۰۱۲ | — | — — |
— |
الگوریتم چرخه آب Water Cycle Algorithm |
WCA | — | — | ۲۰۱۲ | — | — — |
— |
الگوریتم جستجوی عقب گرد Backtracking Search Algorithm |
BSA | تکاملی | — | ۲۰۱۳ | — | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم حفره سیاه Black Hole Algorithm |
BH | فیزیک/شیمی | — | ۲۰۱۳ | — | — — |
— |
الگوریتم پژواک صدای دلفین Dolphin Echolocation |
DE | هوش جمعی | — | ۲۰۱۳ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی مهاجرت حیوانات Animal Migration Optimization |
AMO | ازدحامی | — | ۲۰۱۳ | — | — — |
— |
الگوریتم کشتل Keshtel Algorithm |
KA | طبیعت | — | ۲۰۱۴ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی مبتنی بر عامل تشخیص بو SDA Optimization Algorithm |
SDA | هوش جمعی | — | ۲۰۱۴ | — | — — |
— |
الگوریتم تغذیه ریشه مصنوعی Artificial Root Foraging Algorithm |
ARFA | طبیعت | — | ۲۰۱۴ | — | — — |
— |
بهینه سازی جفت گیری زنبورهای بامبل Bumble Bees Mating Optimization |
BBMO | — | — | ۲۰۱۴ | — | — — |
— |
بهینه سازی مبتنی بر ازدحام مرغ Chicken Swarm Optimization |
CSO | — | — | ۲۰۱۴ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی برخورد اجسام Colliding Bodies Optimization |
CBO | — | — | ۲۰۱۴ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی صخرههای مرجانی Coral Reefs Optimization Algorithm |
CROA | — | — | ۲۰۱۴ | — | — — |
— |
الگوریتم گرده افشانی گلها Flower Pollination Algorithm |
FPA | گیاهان | — | ۲۰۱۴ | — | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم بهینه سازی حرکت شعاعی Radial Movement Optimization |
RMO | — | — | ۲۰۱۴ | — | — — |
— |
الگوریتم جستجوی فراکتال تصادفی Stochastic Fractal Search |
SFS | — | — | ۲۰۱۴ | مقاله | — — |
— |
به کارگیری الگوریتم تصادفی Seeker Optimization Algorithm |
SOA | — | — | ۲۰۱۴ | — | — — |
— |
الگوریتم میمون عنکبوتی Spider Monkey Optimization |
SMO | هوش جمعی | — | ۲۰۱۴ | — | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم جلبک مصنوعی Artificial Algae Algorithm |
AAA | — | — | ۲۰۱۵ | — | — — |
— |
الگوریتم جستجوی ابعادی تطبیقی Adaptive Dimensional Search |
ADS | — | — | ۲۰۱۵ | — | — — |
— |
الگوریتم ازدحام ماهی های مصنوعی Artificial Fish Swarm Algorithm |
AFSA | طبیعت | — | ۲۰۱۵ | مقاله | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم بهینه سازی دلفین بینی بطری Bottlenose Dolphin Optimization |
BDO | طبیعت | — | ۲۰۱۵ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه ساز عنکبوت Social spider Optimization |
SSO | طبیعت | — | ۲۰۱۵ | — | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم بهینه سازی نیروی مرکزی Central Force Optimization |
CFO | — | — | ۲۰۱۵ | — | — — |
— |
الگوریتم کریکت Cricket Algorithm |
CA | — | — | ۲۰۱۵ | — | — — |
— |
الگوریتم جستجوی فیل Elephant Search Algorithm |
ESA | هوش جمعی | — | ۲۰۱۵ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی گرگ خاکستری Grey Wolf Optimizer |
GWO | هوش جمعی | دانلود | ۲۰۱۵ | مقاله فیلم |
متلب پایتون |
پاورپوینت |
الگوریتم جگوار Jaguar Algorithm |
JA | هوش جمعی | — | ۲۰۱۵ | — | — — |
— |
الگوریتم ازدحام ملخ Locust Swarm Algorithm |
LSA | ازدحامی | — | ۲۰۱۵ | — | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم بهینه سازی شعله پروانه Moth-Flame Optimization |
MFO | هوش جمعی | دانلود | ۲۰۱۵ | مقاله فیلم |
متلب پایتون |
پاورپوینت |
الگوریتم بهینه ساز چند نظمی Multi-Verse Optimizer |
MVO | قوانین فیزیک | دانلود | ۲۰۱۵ | مقاله | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم جستجوی فرکتال تصادفی Stochastic Fractal Search |
SFF | تکاملی | دانلود | ۲۰۱۵ | مقاله | متلب — |
— |
الگوریتم جستجوی گرداب Vortex Search Algorithm |
VSA | فیزیک/شیمی | — | ۲۰۱۵ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی موج آب Water Wave Optimization |
WWA | فیزیک/شیمی | — | ۲۰۱۵ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی شیر مورچه Ant Lion Optimizer |
ALO | هوش جمعی | دانلود | ۲۰۱۵ | مقاله | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم بهینه سازی مبتنی بر بوفالوهای آفریقایی African Buffalo Optimization |
ABO | ازدحامی | — | ۲۰۱۵ | — | — — |
— |
الگوریتم جستجوی رعد و برق Lightning Search Algorithm |
LSA | فیزیک/شیمی | — | ۲۰۱۵ | — | — — |
— |
الگوریتم جستجو در سراسر مرحله Across Neighborhood Search |
ANS | تکاملی | — | ۲۰۱۶ | — | — — |
— |
الگوریتم جستجوی کلاغ Crow Search Algorithm |
CSA | هوش جمعی | دانلود | ۲۰۱۶ | مقاله فیلم |
متلب — |
پاورپوینت |
الگوریتم بهینه سازی مبتنی بر میدان الکترومغناطیسی Electromagnetic Field Optimization |
EFO | فیزیک/شیمی | — | ۲۰۱۶ | — | — — |
— |
الگوریتم عملیات مشترک Joint Operations Algorithm |
JOA | ازدحامی | — | ۲۰۱۶ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی شیر Lion Optimization Algorithm |
LOA | هوش جمعی | دانلود | ۲۰۱۶ | مقاله | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم سینوس کسینوس Sine Cosine Algorithm |
SCA | قوانین فیزیک | دانلود | ۲۰۱۶ | مقاله | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم جستجوی کلونی ویروس Virus Colony Search |
VCS | هوش جمعی | دانلود | ۲۰۱۶ | مقاله | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم بهینه سازی وال یا نهنگ Whale Optimization Algorithm |
WOA | هوش جمعی | دانلود | ۲۰۱۶ | مقاله فیلم |
متلب پایتون |
پاورپوینت |
الگوریتم گوزن قرمز Red Deer Algorithm |
RDA | هوش جمعی | — | ۲۰۱۶ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی فوتوتروپیک Phototropic Optimization Algorithm |
POA | گیاهان | — | ۲۰۱۸ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی کایوت Coyote Optimization Algorithm |
COA | ازدحام جمعی | — | ۲۰۱۸ | — | — — |
— |
الگوریتم جستجوی جغد Owl Search Algorithm |
OSA | هوش جمعی | — | ۲۰۱۸ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی پروانه Butterfly Optimization Algorithm |
BOA | طبیعت | — | ۲۰۱۸ | — | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم جستجوی سنجاب Squirrel Search Algorithm |
SSA | هوش جمعی | — | ۲۰۱۸ | مقاله | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم بهینه ساز مهندسی اجتماعی Social Engineering Optimizer |
SEO | اجتماعی-سیاسی | — | ۲۰۱۸ | — | — — |
— |
الگوریتم جستجوی آینده Future Search Algorithm |
FSA | اجتماعی-سیاسی | — | ۲۰۱۹ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی کلونی پنگوئن های امپراتور Emperor Penguins Colony |
EPC | ازدحام جمعی | دانلود | ۲۰۱۹ | مقاله | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم بهینه سازی تبادل حرارتی Thermal Exchange Optimization |
TEO | فیزیک/شیمی | — | ۲۰۱۹ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی شاهین هریس Harris Hawks Optimization |
HHO | هوش جمعی | دانلود | ۲۰۱۹ | مقاله | — پایتون |
پاورپوینت |
الگوریتم بهینه سازی سیاسی Political Optimizer |
PO | اجتماعی-سیاسی | دانلود | ۲۰۲۰ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه ساز مبتنی بر پشته Heap-Based Optimizer |
HBO | اجتماعی-سیاسی | دانلود | ۲۰۲۰ | — | — — |
— |
الگوریتم هماهنگی رنگ Color Harmony Algorithm |
CHA | مبتنی بر رنگ | دانلود | ۲۰۲۰ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه ساز رنگ تصادفی Stochastic Paint Optimizer |
SPO | مبتنی بر رنگ | دانلود | ۲۰۲۰ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی باران Rain Optimization Algorithm |
ROA | طبیعت | دانلود | ۲۰۲۰ | — | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم ساخت اهرام جیزه Giza Pyramids Construction |
GPC | باستان | دانلود | ۲۰۲۰ | مقاله | متلب پایتون |
پاورپوینت |
الگوریتم بهینه سازی حشره یک روزه Mayfly Optimization Algorithm |
MOA | طبیعت | — | ۲۰۲۰ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه ساز جفت گیری بارناکل Barnacles Mating Optimizer |
BMO | طبیعت | — | ۲۰۲۰ | — | — — |
پاورپوینت |
الگوریتم بهینه ساز شاهین آتشین Fire Hawk Optimizer |
FHO | طبیعت | — | ۲۰۲۲ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه سازی روباه پرنده Flying Fox Optimization Algorithm |
FFO | طبیعت | — | ۲۰۲۳ | — | — — |
— |
الگوریتم مزرعه چرخ آب Waterwheel Plant Algorithm |
WWPA | طبیعت | — | ۲۰۲۳ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه ساز دره انرژی Energy Valley Optimizer |
EVO | طبیعت | — | ۲۰۲۳ | — | — — |
— |
الگوریتم نیروهای ویژه Special Forces Algorithm |
SFA | طبیعت | — | ۲۰۲۳ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه ساز بازی ماهی مرکب Squid Game Optimizer |
SGO | طبیعت | — | ۲۰۲۳ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه ساز برف زدایی Snow Ablation Optimizer |
SAO | طبیعت | — | ۲۰۲۳ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه ساز زنبور عنکبوتی Spider Wasp Optimization |
SWO | طبیعت | — | ۲۰۲۳ | — | — — |
— |
الگوریتم سیستم آبیاری دوجیانگیان Dujiangyan Irrigation System |
DISO | باستان | — | ۲۰۲۳ | — | — — |
— |
الگوریتم ساخت دیوار بزرگ Great Wall Construction Algorithm |
GWCA | باستان | — | ۲۰۲۳ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه ساز پوما Puma Optimizer |
PO | طبیعت | — | ۲۰۲۴ | — | — — |
— |
الگوریتم بهینه ساز والروس Walrus Optimizer |
WO | طبیعت | — | ۲۰۲۴ | — | — — |
— |
برای استفاده و درک بهتر هر کدام از این الگوریتم ها داشتن درک کلی از فرآیند بهینه سازی برای حل یک مسئله بسیار مهم است. داشتن اطلاعات در حوزه های مختلف بهینه سازی این مزیت را دارد که شما می توانید الگوریتمی جدید ارائه دهید. برای شروع کار می توانید از دو الگوریتم معروف این حوزه یعنی الگوریتم ژنتیک و الگوریتم PSO را بخوبی یاد بگیرید. این دو الگوریتم دید کلی از مباحث موجود را به شما خواهد داد. در نهایت لیست الگوریتم های فرا ابتکاری در حال بروز رسانی هست و الگوریتم های جدید نیز به این لیست افزوده می شود.