PHP چیست؟ PHP یک زبان اسکریپت‌نویسی سمت سرور است که به طور خاص برای توسعه وب طراحی شده است. این زبان متن‌باز است، به این معنی که برای دانلود و استفاده رایگان است. یادگیری و استفاده از آن بسیار ساده است. پسوند فایل‌های PHP» .php» است. در این مقاله از سری مقاله های مجله پی استور به موضوع PHP چیست؟ می‌پردازیم.
مقدمه
PHP یک زبان برنامه‌نویسی سمت سرور است که برای توسعه وب طراحی شده است. این زبان به‌ویژه برای ساخت صفحات وب پویا و تعاملی استفاده می‌شود و قابلیت پردازش فرم‌ها، مدیریت پایگاه‌های داده و تولید محتوای داینامیک را دارد. PHP به‌طور گسترده‌ای در ساخت وب‌سایت‌ها و برنامه‌های کاربردی وب مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل ساده بودن و پشتیبانی از پایگاه‌های داده مختلف مانند MySQL، از محبوبیت زیادی برخوردار است. این زبان متن‌باز است و توسعه‌دهندگان می‌توانند آن را به راحتی دست‌کاری و گسترش دهند.
PHP چیست؟
PHP یک زبان اسکریپت‌نویسی سمت سرور است که عمدتا برای توسعه وب ایجاد شده، اما به عنوان یک زبان برنامه‌نویسی عمومی نیز استفاده می‌شود. برخلاف زبان‌های سمت کلاینت مانند جاوااسکریپت که در مرورگر کاربر اجرا می‌شوند، اسکریپت‌های PHP در سرور اجرا می‌شوند. سپس نتایج به صورت HTML ساده به مرورگر وب مشتری ارسال می‌شود.
تاریخچه PHP
PHP توسط راسموس لردرف در سال ۱۹۹۴ معرفی شد و نسخه اول آن به همراه نسخه‌های بعدی توسعه یافت. این زبان یک زبان تفسیرشده است و نیازی به کامپایلر ندارد. زبان PHP به سرعت تکامل یافت و نام «PHP» به آن داده شد، که ابتدا به عنوان «Personal Home Page» شناخته می‌شد.
- PHP 3 (1998): اولین نسخه‌ای که برای استفاده گسترده مناسب بود.
- PHP 4 (2000): بهبود عملکرد و معرفی موتور Zend.
- PHP 5 (2004): افزودن ویژگی‌های برنامه‌نویسی شی‌گرا.
- PHP 7 (2015): بهبودهای قابل توجه در عملکرد و کاهش مصرف حافظه.
- PHP 8 (2020): معرفی کامپایل Just-In-Time (JIT)، که عملکرد را بیشتر بهبود بخشید.
چگونه PHP کار می‌کند؟
اسکریپت‌های PHP در سرور اجرا می‌شوند. در اینجا یک روند معمولی از نحوه عملکرد PHP آورده شده است:
- کاربر یک صفحه PHP را از طریق مرورگر وب خود درخواست می‌کند.
- سرور کد PHP را پردازش می‌کند. مفسر PHP اسکریپت را تجزیه و تحلیل کرده، کد را اجرا کرده و خروجی HTML را تولید می‌کند.
- سرور HTML تولید شده را به مرورگر مشتری ارسال می‌کند، که صفحه وب را رندر می‌کند.
- این پردازش سمت سرور اجازه می‌دهد تا محتوا به صورت دینامیک تولید شود و اطمینان حاصل می‌شود که کد حساس به مشتری نمایش داده نمی‌شود.
سینتکس یا نحو PHP
<?php
// PHP code goes here
?>
مثال برای PHP
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<title>PHP Hello World</title>
</head>
<body>
<?php echo "Hello, World! This is PHP code";?>
</body>
</html>
خروجی:
Hello, World! This is PHP code
نصب و پیکربندی PHP
برای شروع با PHP، نیاز است یک محیط محلی راه‌اندازی کنید. در اینجا یک راهنمای ساده آورده شده است:
- نصب وب‌سرور: Apache یا Nginx انتخاب‌های محبوبی هستند.
- نصب PHP: آخرین نسخه PHP را از وب‌سایت رسمی PHP دانلود و نصب کنید.
- نصب پایگاه داده: MySQL یا MariaDB معمولاً با PHP استفاده می‌شوند.
- پیکربندی PHP: فایل php.ini را به‌روزرسانی کنید تا تنظیمات PHP را طبق نیاز خود پیکربندی کنید.
برای مبتدیان، بسته‌های کامل مانند XAMPP (برای ویندوز) یا MAMP (برای macOS) توصیه می‌شود، زیرا این بسته‌ها همراه با Apache، PHP و MySQL ارائه می‌شوند.
چرا باید از PHP استفاده کنیم؟
PHP در واقع می‌تواند هر چیزی که مربوط به اسکریپت‌نویسی سمت سرور است یا به طور عمومی‌تر به عنوان بخش پشتیبانی یک وب‌سایت شناخته می‌شود را انجام دهد. به عنوان مثال، PHP می‌تواند داده‌ها را از فرم‌ها دریافت کند، محتوای صفحات دینامیک تولید کند، با پایگاه‌داده‌ها کار کند، جلسات ایجاد کند، کوکی‌ها را ارسال و دریافت کند، ایمیل‌ها ارسال کند و غیره.
همچنین بسیاری از توابع هش در PHP برای رمزگذاری داده‌های کاربران وجود دارد که PHP را به زبان اسکریپت‌نویسی امن و قابل اعتماد برای استفاده به عنوان زبان اسکریپت‌نویسی سمت سرور تبدیل می‌کند. این‌ها برخی از قابلیت‌های PHP هستند که آن را برای استفاده به عنوان زبان اسکریپت‌نویسی سمت سرور مناسب می‌سازند. شما در آموزش‌های بعدی بیشتر با این قابلیت‌ها آشنا خواهید شد.
حتی اگر قابلیت‌های فوق شما را قانع نکند، ویژگی‌های دیگری از PHP وجود دارد. PHP می‌تواند روی تمامی سیستم‌عامل‌های اصلی مانند ویندوز، لینوکس، یونیکس، مک OS X و غیره اجرا شود. تقریباً تمامی سرورهای اصلی موجود در حال حاضر مانند Apache از PHP پشتیبانی می‌کنند. PHP به شما این امکان را می‌دهد که از انواع مختلف پایگاه‌داده‌ها استفاده کنید. مهم‌ترین عامل این است که استفاده و دانلود آن رایگان است و هر کسی می‌تواند PHP را از منبع رسمی آن دانلود کند: www.php.net.
ویژگی های PHP
- کدهای PHP در سرور اجرا می‌شوند.
- این زبان می‌تواند با بسیاری از پایگاه‌داده‌ها مانند Oracle، Microsoft SQL Server، MySQL، PostgreSQL، Sybase و Informix یکپارچه شود.
- PHP قدرتمند است و می‌تواند سیستم‌های مدیریت محتوا مانند WordPress را مدیریت کند و برای کنترل دسترسی کاربران استفاده شود.
- این زبان از پروتکل‌های اصلی مانند HTTP Basic، HTTP Digest، IMAP، FTP و دیگر پروتکل‌ها پشتیبانی می‌کند.
- وب‌سایت‌هایی مانند www.facebook.com و www.yahoo.com نیز با PHP ساخته شده‌اند.
- یکی از دلایل اصلی این موضوع این است که PHP به راحتی می‌تواند در فایل‌های HTML جاسازی شود و کدهای HTML نیز می‌توانند در یک فایل PHP نوشته شوند
- چیزی که PHP را از زبان‌های سمت کلاینت مانند HTML متمایز می‌کند این است که کدهای PHP در سرور اجرا می‌شوند، در حالی که کدهای HTML مستقیماً در مرورگر رندر می‌شوند. کدهای PHP ابتدا در سرور اجرا می‌شوند و سپس نتیجه به مرورگر باز می‌گردد.
- تنها اطلاعاتی که مشتری یا مرورگر از آن آگاه است، نتیجه‌ای است که پس از اجرای اسکریپت PHP در سرور باز می‌گردد و نه کدهای واقعی PHP که در فایل PHP وجود دارند. همچنین، فایل‌های PHP می‌توانند از زبان‌های اسکریپت‌نویسی سمت کلاینت مانند CSS و JavaScript نیز پشتیبانی کنند.
- PHP به طور دینامیک تایپ شده است، به این معنی که نیازی به اعلام نوع داده متغیر به طور صریح ندارید.
- PHP بر روی پلتفرم‌های مختلف اجرا می‌شود و این امکان را فراهم می‌کند که با سیستم‌عامل‌های مختلف سازگار باشد.
- PHP از پشتیبانی داخلی برای تعامل با پایگاه‌داده‌ها مانند MySQL، PostgreSQL و دیگران برخوردار است.
- اسکریپت‌های PHP در سرور اجرا می‌شوند و HTML تولید می‌کنند که به مرورگر مشتری ارسال می‌شود.
کاربردهای PHP
PHP زبان چندمنظوره‌ای است و می‌تواند در سناریوهای مختلف توسعه وب استفاده شود، از جمله:
- صفحات وب دینامیک: تولید محتوای دینامیک بر اساس تعامل کاربران یا شرایط دیگر.
- سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS): بسیاری از سیستم‌های مدیریت محتوای محبوب مانند WordPress، Joomla و Drupal با PHP ساخته شده‌اند.
- پلتفرم‌های تجارت الکترونیک: PHP به دلیل قابلیت‌های یکپارچگی با پایگاه‌داده معمولاً برای توسعه وب‌سایت‌های تجارت الکترونیک استفاده می‌شود.
- برنامه‌های وب: PHP برای ایجاد برنامه‌های وب غنی از ویژگی‌ها مانند پلتفرم‌های رسانه اجتماعی، انجمن‌ها و سیستم‌های مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) استفاده می‌شود.
- توسعه API : PHP می‌تواند برای ایجاد API برای برنامه‌های وب و موبایل استفاده شود.
مزایای PHP
- متن‌باز: PHP یک زبان متن‌باز است، به این معنی که برای هر کسی برای استفاده و توزیع رایگان در دسترس است. این باز بودن باعث شده تا یک جامعه بزرگ و فعال از توسعه‌دهندگان به طور مداوم به رشد، بهبود و توسعه ویژگی‌های آن کمک کنند.
- یادگیری آسان: نحو PHP شباهت زیادی به زبان‌های برنامه‌نویسی مانند C دارد. این موضوع باعث می‌شود که PHP نسبتاً آسان برای یادگیری باشد، به‌ویژه برای توسعه‌دهندگانی که تجربه برنامه‌نویسی دارند. مبتدیان به دلیل نحو ساده و منابع آنلاین فراوان، آن را قابل دسترس می‌بینند.
- یکپارچگی با وب: PHP به طور خاص برای توسعه وب طراحی شده و درون HTML جاسازی می‌شود. این زبان به طور یکپارچه با فناوری‌های مختلف وب ترکیب می‌شود و ایجاد صفحات وب دینامیک و تعاملی را تسهیل می‌کند.
- پشتیبانی از پایگاه‌داده‌ها: PHP از پایگاه‌داده‌های مختلفی مانند MySQL، PostgreSQL، SQLite و غیره پشتیبانی عالی دارد. این موضوع اتصال و تعامل با پایگاه‌داده‌ها را آسان می‌کند که یکی از جنبه‌های ضروری بسیاری از برنامه‌های وب است.
- سازگاری با پلتفرم‌های مختلف: PHP مستقل از پلتفرم است و روی سیستم‌عامل‌های مختلفی از جمله ویندوز، لینوکس، مک‌اواس و غیره اجرا می‌شود. این موضوع سازگاری آن را در محیط‌های مختلف تضمین می‌کند.
- جامعه بزرگ و مستندات: PHP یک جامعه بزرگ و فعال از توسعه‌دهندگان دارد. وفور منابع آنلاین، آموزش‌ها و مستندات، پیدا کردن راه‌حل‌ها و درخواست کمک را برای توسعه‌دهندگان آسان‌تر می‌کند.
- فریم‌ورک‌ها و CMS: فریم‌ورک‌های محبوب PHP مانند Laravel، Symfony و CodeIgniter وجود دارند که ماژول‌ها و ویژگی‌های آماده را برای توسعه سریع فراهم می‌کنند. علاوه بر این، PHP از سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) معروف مانند WordPress و Joomla پشتیبانی می‌کند.
- اسکریپت‌نویسی سمت سرور: اسکریپت‌های PHP در سرور اجرا می‌شوند و بار کمتری را به سمت کلاینت منتقل می‌کنند. این قابلیت اسکریپت‌نویسی سمت سرور برای تولید محتوای دینامیک و انجام وظایف مربوط به سرور ضروری است.
- پشتیبانی جامعه: جامعه PHP به طور فعال در توسعه زبان مشارکت می‌کند و به‌طور منظم به‌روزرسانی‌ها، وصله‌های امنیتی و بهبودها را ارائه می‌دهد.
معایب PHP
- ناهماهنگی: PHP به دلیل ناسازگاری‌هایی در نام توابع و ترتیب پارامترها مورد انتقاد قرار گرفته است. این موضوع می‌تواند برای توسعه‌دهندگان گیج‌کننده باشد، به‌ویژه زمانی که با ترکیبی از توابع قدیمی و جدید کار می‌کنند.
- نگرانی‌های امنیتی: اگر به درستی مدیریت نشود، کد PHP ممکن است در معرض آسیب‌پذیری‌های امنیتی مانند SQL injection و cross-site scripting (XSS) قرار گیرد. توسعه‌دهندگان باید احتیاط کنند و بهترین شیوه‌ها را برای ایمن‌سازی برنامه‌های PHP دنبال کنند.
- عملکرد: اگرچه PHP برای بسیاری از برنامه‌های وب عملکرد خوبی دارد، ممکن است به اندازه برخی زبان‌های کامپایل شده مانند C یا Java سریع نباشد. با این حال، پیشرفت‌ها و بهینه‌سازی‌های نسخه‌های اخیر عملکرد را بهبود بخشیده است.
- کمبود ویژگی‌های مدرن: در مقایسه با زبان‌های جدیدتر، PHP ممکن است برخی از ویژگی‌های مدرن زبان را نداشته باشد. با این حال، نسخه‌های اخیر PHP بهبودهایی در این زمینه ایجاد کرده‌اند.
- چالش‌های مقیاس‌پذیری: PHP ممکن است در مواجهه با مقیاس‌پذیری برنامه‌های بزرگ و پیچیده با چالش‌هایی روبه‌رو شود. توسعه‌دهندگان ممکن است نیاز به استفاده از ابزارها یا فریم‌ورک‌های اضافی برای حل مشکلات مقیاس‌پذیری داشته باشند.
- عدم تطابق با برنامه‌های بزرگ مقیاس: در حالی که PHP برای پروژه‌های کوچک و متوسط مناسب است، ممکن است بهترین گزینه برای برنامه‌های بسیار بزرگ و پیچیده نباشد که در آن‌ها زبان‌های ساختارمندتر ترجیح داده شوند.
- پشتیبانی محدود از برنامه‌نویسی شی‌گرا (OOP): اگرچه PHP از OOP پشتیبانی می‌کند، پیاده‌سازی آن به دلیل انتقادات بر اساس اینکه به اندازه زبان‌های دیگر قوی نیست، مطرح شده است. با این حال، نسخه‌های اخیر بهبودهایی را برای تقویت قابلیت‌های OOP معرفی کرده‌اند.
نتیجه گیری
PHP یک زبان برنامه‌نویسی سمت سرور است که به طور گسترده در توسعه وب استفاده می‌شود. این زبان با قابلیت‌های متنوعی مانند پردازش فرم‌ها، مدیریت سشن‌ها، کار با پایگاه‌داده‌ها و ایجاد صفحات داینامیک، به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های پیچیده بسازند. PHP با سادگی در یادگیری، مستندات جامع و پشتیبانی از فریم‌ورک‌های مختلف مانند Laravel و Symfony، به ابزاری محبوب در دنیای توسعه وب تبدیل شده است. به علاوه، سازگاری آن با پایگاه‌داده‌های مختلف و توانایی کار با HTML و JavaScript، آن را به یک انتخاب ایده‌آل برای پروژه‌های کوچک و بزرگ می‌کند.
