آرایه در PHP یکی از مهمترین و پرکاربردترین ساختارهای دادهای «Data structures» هستند که برای ذخیره و مدیریت مجموعهای از دادهها بهصورت منظم استفاده میشوند. برخلاف متغیرهای معمولی که تنها میتوانند یک مقدار را در خود نگه دارند، آرایهها امکان ذخیره چندین مقدار را در یک متغیر واحد فراهم میکنند. این ویژگی باعث میشود که پردازش و مدیریت دادهها در برنامهنویسی بسیار کارآمدتر شود. آرایه در PHP میتوانند شامل مقادیر عددی، رشتهای و حتی اشیا باشند و با استفاده از کلیدهای عددی یا اسمی به عناصر آنها دسترسی پیدا کرد.
مقدمه
سه نوع اصلی آرایه آرایه در PHP وجود دارد: آرایههای عددی «Indexed Arrays» که با کلیدهای عددی مقداردهی میشوند، آرایههای انجمنی «Associative Arrays» که دارای کلیدهای متنی هستند، و آرایههای چندبعدی «Multidimensional Arrays» که برای نگهداری ساختارهای دادهای پیچیدهتر بهکار میروند. این انعطافپذیری باعث شده است که آرایهها در بسیاری از کاربردهای PHP از جمله مدیریت دادههای ورودی«Input data»، پردازش اطلاعات فرمها و کار با پایگاه دادهها نقش کلیدی ایفا کنند. در این آموزش، با آرایه در PHP و نحوه مدیریت موثر عناصر آنها آشنا خواهید شد.
معرفی آرایه در PHP
آرایه بهطور کلی فهرستی از عناصر است. به عنوان مثال، ممکن است آرایهای داشته باشید که شامل فهرستی از محصولات باشد.
PHP دو نوع آرایه در اختیار شما قرار میدهد: آرایههای اندیسدار و آرایههای انجمنی.
- آرایههای اندیسدار دارای کلیدهایی عددی هستند که از ۰ شروع میشوند. معمولاً زمانی از این نوع آرایهها استفاده میشود که بخواهید به عناصر بر اساس موقعیتشان دسترسی داشته باشید.
- آرایههای انجمنی دارای کلیدهایی از نوع رشته هستند و زمانی استفاده میشوند که بخواهید به عناصر از طریق کلیدهای متنی دسترسی پیدا کنید.
ایجاد آرایه در PHP
در PHP، میتوان از دستور ()array یا از نماد [ ] برای تعریف آرایه استفاده کرد. نماد [ ] کوتاهتر و راحتتر است.
۱- ایجاد آرایه با استفاده از دستور ()array
برای تعریف یک آرایه، میتوان از دستور ()array استفاده کرد. مثال زیر یک آرایه خالی ایجاد میکند:
<?php $empty_array = array();
برای ایجاد یک آرایه با چند عنصر اولیه، باید فهرستی از عناصر را با ویرگول از یکدیگر جدا کرده و در داخل پرانتز دستور ()array قرار دهید.
به عنوان مثال، آرایهای که شامل سه عدد است به این صورت تعریف میشود:
<?php $scores = array(1, 2, 3);
۲- ایجاد آرایه با استفاده از نماد [ ]
PHP روشی سادهتر برای تعریف آرایهها ارائه میدهد که از نماد کوتاهتر [ ] استفاده میکند و به عنوان نگارش JSON نیز شناخته میشود.
مثال زیر از نماد [ ] برای ایجاد یک آرایه خالی استفاده میکند:
<?php $empty_array = [];
مثال زیر از نماد [ ] برای ایجاد یک آرایه جدید که شامل سه عدد است، استفاده میکند:
<?php $scores = [1, 2, 3];
نمایش آرایه در PHP
برای نمایش محتوای یک آرایه، از تابع ()var_dump استفاده میشود. به عنوان مثال:
<?php $scores = [1, 2, 3]; var_dump($scores);
خروجی:
array(3) { [۰]=> int(1) [۱]=> int(2) [۲]=> int(3) }
یا میتوانید از تابع ()print_r استفاده کنید:
<?php $scores = array(1, 2, 3); print_r($scores);
Array ( [۰] => 1 [۱] => 2 [۲] => 3 )
برای قابل خواناتر کردن خروجی، میتوانید خروجی تابع ()print_r را داخل تگ <pre> قرار دهید.
به عنوان مثال:
<?php $scores = [1, 2, 3]; echo '<pre>'; print_r($scores); echo '</pre>';
خروجی:
Array ( [۰] => 1 [۱] => 2 [۲] => 3 )
تعریف یک تابع که آرایه را به این شکل چاپ کند، راحتتر است:
<?php function print_array($data) { echo '<pre>'; print_r($data); echo '</pre>'; } $scores = [1, 2, 3]; print_array($scores);
خروجی:
Array ( [۰] => 1 [۱] => 2 [۲] => 3 )
سپس میتوانید هر زمان که بخواهید آرایهای را نمایش دهید، از این تابع استفاده مجدد کنید.
دسترسی به عناصر آرایه در PHP
برای دسترسی به یک عنصر در آرایه، باید اندیس آن عنصر را داخل براکتهای مربع مشخص کنید:
$array_name[index]
توجه داشته باشید که اندیس اولین عنصر آرایه از صفر شروع میشود، نه از یک. مثال زیر نحوه دسترسی به اولین عنصر آرایه را نشان میدهد:
<?php $scores = [1, 2, 3]; echo $scores[0];
خروجی:
۱
افزودن یک عنصر به آرایه در PHP
برای افزودن یک عنصر به آرایه، از نحوه نگارش زیر استفاده میشود:
$array_name[] = new_element;
PHP هر بار که یک عنصر به آرایه اختصاص میدهید، بالاترین اندیس عددی را محاسبه کرده و یک واحد به آن اضافه میکند.
مثال زیر نحوه افزودن عدد ۴ به آرایه scores را نشان میدهد:
<?php $scores = [1, 2, 3]; $scores[] = 4;
در این مثال، آرایهای تعریف کردیم که ابتدا شامل سه عدد بود. سپس عدد ۴ را به آرایه افزودیم. امکان استفاده از اندیس هنگام افزودن یک عنصر جدید به آرایه وجود دارد. به عنوان مثال:
$scores = [1, 2, 3]; $scores[3] = 4;
اما در این حالت باید اندیس جدید را بهصورت دستی محاسبه کنید که عملی غیرعملی است. همچنین، اگر اندیس قبلاً استفاده شده باشد، مقدار جدید جایگزین مقدار قبلی خواهد شد.
تغییر عناصر آرایه در PHP
بیانیه زیر عنصر موجود در اندیس مشخصشده را به new_element تغییر میدهد:
$array_name[index] = $new_element;
برای مثال، برای تغییر اولین عنصر آرایه scores از ۱ به صفر، به این صورت عمل میکنید:
<?php $scores = [1, 2, 3]; $scores[0] = 0;
حذف عناصر آرایه در PHP
برای حذف یک عنصر از آرایه، از تابع ()unset استفاده میشود. مثال زیر دومین عنصر آرایه scores را حذف میکند:
<?php $scores = [1, 2, 3]; unset($scores[1]);
بهدست آوردن اندازه آرایه در PHP
برای بهدست آوردن تعداد عناصر یک آرایه، از تابع ()count استفاده میشود.
به عنوان مثال:
<?php $scores = [1, 2, 3, 4, 5]; echo count($scores);
خروجی:
<?php $scores = [1, 2, 3, 4, 5]; echo count($scores);
نتیجه گیری
در نتیجه، آرایه در PHP ابزاری حیاتی برای ذخیرهسازی و مدیریت دادهها در برنامههای پیچیده است. با توجه به انواع مختلف آرایهها، از جمله آرایههای عددی، انجمنی و چندبعدی، برنامهنویسان قادرند تا دادهها را به روشهای مختلف سازماندهی کرده و به راحتی به آنها دسترسی پیدا کنند. این انعطافپذیری و قابلیتهای متنوعی که آرایهها در PHP ارائه میدهند، این ساختار دادهای را به یکی از پایهایترین ابزارها در توسعه نرمافزار تبدیل کرده است. استفاده از آرایهها به برنامهنویسان کمک میکند تا دادهها را به شکل مؤثرتر و ساختاریافتهتری مدیریت کنند و قابلیت مقیاسپذیری بالاتری را در برنامههای خود فراهم آورند.